Echinocactus grusonii หรือ ถังทอง

Echinocactus grusonii (เอคิโนแคคตัส กรูซอนอิอาย) หรือที่ทุกคนในบ้านเรารู้จักกันดีในชื่อ ถังทอง มีถิ่นกำเนิดดั้งเดิมอยู่ในประเทศเม็กซิโก ชื่อสามัญภาษาฝรั่งเขาเรียก golden barrel cactus (ถังทอง) หรือเรียกติดตลกว่า mother-in-law’s cushion เป็นแคคตัสชนิดหนึ่งที่ผู้ชื่นชอบแคคตัสคงจะรู้จักกันดี

ถังทอง จัดเป็นแคคตัสที่มีขนาดใหญ่มากเมื่อเจริญเติบโตเต็มที่ อาจใหญ่ได้ถึง 1 เมตร มีลักษณะลำต้นเป็นสันพู (rib) จำนวนมาก ผิวสีเขียวอ่อน หนามสีเหลืองทองจำนวนมากปกคลุมลำต้น เมื่อยังเล็กๆ ลักษณะการแยกเป็นสันพูจะยังไม่ชัดเจนนัก มีลักษณะเป็นเนินหนาม (tubercle) คล้าย Mammillaria มากกว่า จนกระทั่งมีขนาดประมาณ 7-8 เซนติเมตรแล้ว เนินหนามจึงจะมาเรียงตัวกันเป็นสันพูชัดเจน ถังทองจะออกดอกเมื่อมีอายุไม่ต่ำกว่า 10 ปี และมีขนาดใหญ่มากแล้ว (มากกว่า 50 เซนติเมตรขึ้นไป) ดอกสีเหลืองทองออกบริเวณยอดของต้น

นอกจากถังทองชนิดดั้งเดิม (E. grusonii) แล้วยังมี E. grusonii var. albispinus หรือ ถังเงิน (คำว่า albispinus หมายถึง หนามสีขาว) ซึ่งจะมีหนามสีขาวในบริเวณยอดของต้น (เมื่อหนามแก่สีจะเข้มขึ้นคล้ายกับถังทองชนิดดั้งเดิม) และในปัจจุบันมีการคัดเลือกพัฒนาสายพันธุ์ถังทองให้มีลักษณะหนามแบบต่างๆ เช่น

E. grusonii ‘brevispinus’ (Tanshi kinshachi) หรือ ถังทองหนามสั้น (คำว่า brevispinus และ tanshi หมายถึง หนามสั้น) ซึ่งบางครั้งจะแยกกันได้ยากจาก E. grusonii ‘intermedius’ (Oukinshachi) ซึ่งจะมีหนามขนาดใหญ่และยาวกว่าแต่ไม่เท่าชนิดดั้งเดิม (คำว่า intermedius หมายถึง ระหว่างกลาง ส่วนคำว่า ou หมายถึง ราชา )

E. grusonii ‘curvispinus’ (Kyoshi kinshachi) หรือ ถังทองหนามบิด (คำว่า curvispinus และ kyoshi หมายถึง หนามบิด)

E. grusonii ‘inermis’ (Togenashi kinshachi หรือ ถังทองไร้หนาม (คำว่า inermis หมายถึง ไร้อาวุธ ไม่เป็นอันตราย (ไม่มีหนาม) ส่วนคำว่า togenashi ก็หมายถึง ไม่มีหนาม เช่นกัน) ซึ่งจะมีเพียงหนามเล็กๆ สัมผัสได้ที่ตุ่มหนาม (areole) เท่านั้น